Anna Wierzbicka
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Zawód, zajęcie |
językoznawczyni |
Narodowość |
polska |
Anna Wierzbicka (ur. 10 marca 1938 w Warszawie) – polska językoznawczyni, znana dzięki pracom z dziedziny semantyki, pragmatyki i językoznawstwa międzykulturowego. Jest twórczynią naturalnego metajęzyka semantycznego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się 10 marca 1938 w Warszawie, jako córka Marii i Tadeusza Smoleńskich. Końcówkę wojny spędziła wraz z matką i starszą siostrą w obozie pracy w Hameln[1].
W 1954 roku, w wieku 16 lat, rozpoczęła studia na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Tam poznała Piotra Wierzbickiego, za którego wyszła krótko po uzyskaniu dyplomu. Pracę naukową kontynuowała w Instytucie Badań Literackich PAN, pod kierunkiem prof. Marii Renaty Mayenowej. Swoją pracę doktorską obroniła w 1964 roku, a w roku 1969 otrzymała habilitację[2].
Po rozwodzie z Wierzbickim, w 1970 wyszła za mąż za Johna Besemeresa. W 1972 razem wyjechali do Australii[1].
Od 1973 roku pracuje w Australian National University. Jest członkiem Australian Academy of Humanities, Australian Academy of Social Science, Rosyjskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności[2].
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- nagroda Humboldta dla Zagranicznych Badaczy w dziedzinie humanistyki (1995)
- doktorat honoris causa – Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej (2004)[3]
- doktorat honoris causa – Uniwersytet Warszawski (2006)[4]
- Międzynarodowa Nagroda Dobruszyna za rok 2010
- Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych za rok 2010, za stworzenie teorii naturalnego metajęzyka semantycznego oraz odkrycie zbioru znaczeń elementarnych wspólnych dla wszystkich języków[5].
Dzieła Anny Wierzbickiej
[edytuj | edytuj kod]- Imprisoned in English: The hazards of English as a default language (2014)
- Experience, Evidence, and Sense: The hidden cultural legacy of English (2010)
- Semantyka. Jednostki elementarne i uniwersalne (2006) (tłumaczenie książki Semantics: Primes and Universals z 1996 r.)
- English. Meaning and Culture (2006)
- Co mówi Jezus? Objaśnianie przypowieści ewangelicznych w słowach prostych i uniwersalnych (What Did Jesus Mean? Explaining the Sermon on the Mount and the Parables in simple and universal human concepts, 2001, wyd. polskie 2002 – okrojone)
- Język – umysł – kultura (1999, wybór prac naukowych)
- Emotions Across Languages and Cultures: Diversity and universals (1999)
- Understanding Cultures Through Their Key Words: English, Russian, Polish, German, Japanese (1997) polskie tłumaczenie: Słowa klucze. Różne języki – różne kultury (2007)
- Semantics: Primes and Universals (1996)
- Semantics, Culture and Cognition: Universal human concepts in culture-specific configurations (1992)
- Cross-cultural pragmatics: The semantics of human interaction (1991)
- The Semantics of Grammar (1988)
- English Speech Act Verbs: A semantic dictionary (1987)
- Lexicography and Conceptual Analysis (1985)
- The Case for Surface Case (1980)
- Lingua Mentalis: The semantics of natural language (1980)
- Semantic Primitives (1972)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Anna Goc. Przekładanie siebie. „Tygodnik Powszechny”. 36/2015, 2015-09-06. Kraków. ISSN 0041-4808.
- ↑ a b Prof. Anna Wierzbicka – laureatka Nagrody FNP 2010. fnp.org.pl. [dostęp 2015-09-13]. (pol.).
- ↑ Doktorzy honoris causa UMCS. umcs.lublin.pl. [dostęp 2011-02-23].
- ↑ Doktoraty HC [online], uw.edu.pl [dostęp 2011-02-21] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-22] .
- ↑ Laureaci Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w 2010 roku.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Strona Anny Wierzbickiej na ANU. linguistics.anu.edu.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-19)].
- Wywiad Jamesa Underhilla z Anną Wierzbicką w języku angielskim (The philosophical foundations of NSM)
- Wywiad Jamesa Underhilla z Anną Wierzbicką w języku angielskim (How English shapes our Anglo world)
- ISNI: 000000035568967X, 0000000120956083
- VIAF: 121568588
- LCCN: n82075277
- GND: 12206884X
- NDL: 01174563
- LIBRIS: 64jlph1q2jvd9lb
- BnF: 12062874x
- SUDOC: 028885953
- SBN: BVEV000474
- NLA: 35607003
- NKC: kup20020000111403
- BNE: XX971938
- NTA: 067517420
- BIBSYS: 90162239
- CiNii: DA01920117
- PLWABN: 9810649464705606
- NUKAT: n96400122
- J9U: 987007300384905171
- PTBNP: 1714624
- LNB: 000030542
- NSK: 000361500
- KRNLK: KAC201331232
- LIH: LNB:lte;=CP
- Absolwenci Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego
- Australijscy językoznawcy
- Naukowcy polskiego pochodzenia
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Laureaci Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej – nauki humanistyczne i społeczne
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Polonia w Australii
- Polscy językoznawcy
- Urodzeni w 1938
- Wykładowcy Australijskiego Uniwersytetu Narodowego